Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

akordauta be. (c). esapidea. Akordatzen naizen bakoitzean; hura zen hura.. Guk pasau giñuzen gosiak. Akordauta be....
abillidáde, abillidadía. (a). izena. ABILIDADE, ALBIDADE. Trebetasuna.   Habilidad. . Ezta abillidade aundirik biar alkondarian botoia josteko./ Orrek pe eztauka eskutan mingaiñian beste abillidade.. "Albidade"; herri etimologiaz sortua dirudi: "ahal-bidade"; edo..
albóraka, albórakia. (d). izena. botanika ALBÁRAKA. Ocinum basilicum. Albahaca.. Lehen erromeixara albarakia eruaten zan paparrian usain gozua eukitzeko. (SB Eibetno).. Gehienbat lorontzietan hazten den landare loreduna. Metro erdi inguru hazi ohi da eta limoi usain gozoa du. Pizgarria da. Haurra izan duten emakumeei esnea ugaritzeko ere erabili izan da. .
ankajóku, ankajokúa. (c). izena. Lasterkaldia zerbaiti ihesi.   Carrera apresurada, escapando de algo.. Keixa lapurretan zebitzen mutikuak, eta ango ankajokua baserrittarra azaldu zanian.. Sin. orpoots, orpojoka.. ankajokuái émon, . (c). esapidea. Aintxintxika ihes egin.. Ertzaiñak agertu orduko ankajokuai emun gontsan. ..
bits, bítsa. (a). izena. BITX (OS.). Aparra.   Espuma. . Ik. apar. ur gaiñéko bitsétan bízi, . (-). esapidea. ESNEBITSETAN BIZI. . 2. ur gaiñeko bitsetan bizi, . (c). esapidea. ITXASOKO UR BITSETAN, ESNEBITSETAN BIZI. Figuratzea, komunikabide eta jendearen ahotan egotea gustatu.. Politikuei eta eskritoriei esnebitsetan bizitzia gustatzen jakue. .. 1. ur gaiñeko bitsetan bizi, . (c). esapidea. Errealitatetik kanpora, oso arin, bizi.. Gauzak ola dielakuan? Ur gaiñeko bitsetan bizi aiz i. ...
7. -bete. (-). atzizkia. Bat. Hitzaren azken osagai gisa honelakoetan: ordubete, astebete, illabete, urtebete, arrabete, ilbete... .
blisti-blásta. (c). onomatopeia. Zartaden hotsa, belarrondokoena etab. imitatzen duen onomatopeia.. Ixilik ezpaago blisti-blasta emungostat. . BLISTI ETA BLASTA horrelakoetan: Maixu aura blisti eta blasta ibiltze zuan belarrondokuak partitzen..
6. bero! bero!. (-). esapidea. "Caliente-caliente".   Jolasetan, zerbaiten bila dabilena ondo doala adierazteko esaten da.. Ant. otz!.
billurra sartu. (-). Meter miedo. . Umiei billurra sartzen ibiltzen da..
ardí-mózte, ardí-móztia. (c). izena. Esquileo.. Laster asiko da ardi-moztia.. ARDI-MOZTEN. Esquilando. Gaur ardi-mozten ibili gaittuk. Don./ Udan, euzkixa gora doianian, San Antoniotan asi eta Santiagotarako moztuta beintzet komeni. San Pedro ingurua sasoik onena. Don./ Ille jotzen, ardi mozten, euna eitten... JJp./ Ni enai artistia ardi mozten. Luis. .
buztanikara zuri, buztanikara zurixa. (-). Motacilla alba.
di-di-di. (-). onomatopeia. TI-TI-TI. "Tartamudez; no poder decir algo correctamente.   Esan ezina.. Azkenian berba eiñeran be, di-di-di-di urtetzen desta, ezin esan." (SB Eibetno) .
abixondoko arrautza. (-). "Huevo de reclamo.. Postizua arrautzia. Abixara jun deittian arrautzia eitteko! Bestela oillo batzuk manixia hartzen juek eta beste leku batera juten dittuk abixan ein barik" (Eibetno).. Sin. ondoko.
3. altuena be. (b). esapidea. Gehienera ere. . Arek altuena be ogei urte izango jittuk. .
antzéra. (c). adberbioa. Antzagatik.   Por el parecido.. Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana.. Ik. antzéra.
2. begíerre, begíerria. (-). izena. "Tracoma. Cojuntivitis granulosa grave.. Begierria lehenago sarri ikusten zan. Eta ez zuan edozer gauza, txikito! Begierriagaz itxututa be geldittu heikian.. Haurdun dagoen emakumea ezin omen da amaponteko izan, bestela umea begierrea irteten omen da. (Aran Gatz). Antzina oso gaitz arrunta. Sin. begiminbera (Eib.).
bérba, berbía. (a). izena. Hitza. · Palabra. . Berba asko baiña ganora gutxi. . komentario 1 ondo berba egiña, . (c). adjektiboa. Gozo hitz egiten duena, inor mindu gabe.. Oso ondo berba egiña zuan zuen aittajuna. .. (norbaiten) berbiak indarrik ez, . (-). esapidea. Norbaiten esana aintzakotzat hartu ez.. Nik milla bider esan notsan, baiña itxuria nere berbiak eztauka inddarrik... berbía jan, . (b). esapidea. Agindutakoa bete ez.   Incumplir la palabra.. Ezixozue ezer sinistu, berbia jaten zalia da ta. .. berbía etorri, . (c). Bere onera edo senera etorri.. Buruan golpia artu zeban eta oindio etxako berbaik etorri. .. berbía eskatu, . (b). Pedir la palabra. .. berbía emon, . (b). esapidea. Dar la palabra, prometer.. Joango nitzala esan notsen da bein berbia emon ezkero joan ein biakot. . Ik. ainddu.. berbía artu, . (b). esapidea. Erronka edo halakoren bat egiten denean beste norbaitek kontuan hartu.   Tomar en cuenta una promesa, un desafío, etc.. Esan najuan eun kiloko arrixa jasotze nebala ta lagunak berbia artu josten da oiñ kontuak. .. berbázko, berbazkua. (c). izenlaguna. Oral, verbal.. Berbazko tratuak pe balio dabe juiziuan. .. bérbaz, . (b). De palabra.. Berbaz ezin badabe alkar entendidu kartaz probau deixela./ Berbaz einddako tratuekin kontuz... berbán-berbán, . (c). Esaten duen guztian.. Berban-berban gizurra dauka... berba zatarreko, berba zatarrekúa. (b). Hitz itsusiak esan zalea.. Ezta persona txarra, baiña berba zatarrekua. .. berba zatar, berba zatarrak. (a). . Ezizu esan berba zatarrik. .. berba baten, . (c). du adberbioa. "Hitz batez, laburbilduz".. "Berba baten: esan dozun guztia, guzurra.” (AAG Eibes).. bérba eiñ, . (a). du aditza. Hitz egin.. Berba geixegi eitten dozu...
1. aittu. (c). du aditza. Aditu. Entzun eta ulertu, aldi berean.   Oir y entender al mismo tiempo.. Aittu dok zer esan daben telebisiñuak?/ Altutxuago berba eidak, etxuat ezer aitzen da.. Hitz hau Bergaran baino, inguruetako herrietan erabiltzen da gehiago..
esné-kátillu, esné-kátillua. (b). izena. Tazón de leche.. Sin. kátillu.
espúmadera, espúmaderia. (b). izena. Espumadera. .
estadúan. (b). adberbioa. Embarazada.. Alakon andria estaduan dago, ero. Ero neskia. Don.. Sin. enbarazáda, áurdun. Ik. kargáu.
1. estali. (c). da-du aditza. ESTALDU. Cubrir(se).. Umiak estali barik pasau dau gau guztia./ Lelengo estaldu garuakin, da gero lurrakin tapau. Mart.. Sin. tapáu.
espezíal. (-). 1. espezial, espeziála. (b). adjektiboa. Normala baino hobea.   Especial.. Ardau au espeziala da. .. 2. espezíal, espeziála. (b). adjektiboa. Arraro edo berezi samarra.   Especial.. Auskalo zela artuko daben, bera dan espezialakin. .. 3. espezíal, . (b). adberbioa. (lagunartekoa.) Oso ongi.. Espezial pasau giñuan Benidorren.. Espezial pasau, ibilli, egon... ..
estáli. (-). ESTALDU. 1. estali, . (c). da-du aditza. ESTALDU. Cubrir(se).. Umiak estali barik pasau dau gau guztia./ Lelengo estaldu garuakin, da gero lurrakin tapau. Mart.. Sin. tapáu.. 2. estali, . (d). du aditza. Idixkotu.   Cubrir el toro a la vaca.. Orri estali. Ixkotu be esaten dok amen. Don. . Sin. ixkotu, serbidu.. 3. estali, estalixa. (d). adjektiboa. Cubierto, -a, tapado, -a.. Frontoi estalixa dago Uberan. . Ik. gaiñestáli..