Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

negár-plánta, negár-plántak. (a). izena. Negar itxurak.   Llanto simulado.. Zelako negar-plantak eitten dittuan gure maiñosiak./ Bueno, negar-plantaik ezidazu eiñ neri; bi belarrondoko emungotsut eta orduan benetan eingozu.. Pluralean, batik bat, baina negar-plantia ugari eta horrelakoak ere arruntak dira. .
negar-muskirixu. (-). Ik. muskiríxu.
justúan. (a). adberbioa. JÚSTU-JUSTUAN. Gutxigatik.. Justuan arrapau neban trena..
Eztau belakuan lurrian dagon jostarraza billauko. (-). esaera. "Pertsona tentearengatik edo harroarengatik esaten da." (Lar Antz)..
tirri eta tarra. (-). onomatopeia. (Eibar.) Uzkerra dariola.. Sutonduan daukagu tirri eta tarra gure mutilzarra. (AAG Eibes) .
txarri bédar, txarri bedárra. (d). izena. botanika sanicula europaea. Sanícula.. Sin. ur bedar (Eib.).. Sin. ur bedar.
1. sínple, sínplia. (b). adjektiboa. XINPLE. Argitasun eta malizia gutxikoa.   Persona simple, un poco tonta.. Aura sinple samarra don da dana siniste jon./ Ez ari sinplia izan da joan ari medikuana.. Segun eta nola esaten den oso despektiboa izan daiteke. XÍNPLE, xínplia. Iraingarriagoa da. Zela izan leike ain xinplia!.
3. txístu, txístua. (b). izena. Pitilina, zakila.   Pene.. Zetan abill i txistua bistan?. Sin. pitíliñ, txilíbittu.
Urtébarri egúna. (b). izen propioa. Urtarrilaren 1a. El día de Año Nuevo.. Urtebarri egunian Udalaitzen izan giñan.. EGUN erantsi gabe ere bai. Etzi da Urtebarri./ Urtebarrittan konbidauak dauzkau. . Urte barrixai zoruak pe igarri, . (c). esaera. Eguna luzatzen delako. ..
zizípozo, zizípozua. (c). izena. ZIZIPAZA, -IA. /s/ edo /z/ren ordez /c/ ahoskatzen dutenez, eta oro har ahoskera problemak dituztenez "zizipozua" edo "cicipozu" (gazteleraz legez ahoskatuta) dutela esan ohi da.   Ceceo. Dícese del defecto de pronunciación que consiste en pronunciar la /c/ española en vez de /s/ o /z/ euskaldunes, o algún defecto similar.. Fernandon anaiak zizipozo demasa dauka. .
zorro-zorro. (-). onomatopeia. "Sonido del dormir profundo.. Horrek daka osasuna, horrek! Jan ondo eta lo zorro-zorro." (SB Eibetno). .
txínguan. (d). adberbioa. Hanka bakarka.. Sin. anka txuntxurrian.. Sin. anka bakarrian. Ik. txándorrika.
2. tipili-tapala. (c). adberbioa. Ibillera motel eta baldar samarrez.   Onomatopeya del caminar despacio y con cierta torpeza.. An jetuan gizona tipili-tapala kamiñua betian.. Sin. tikírri-tákarra. tirríki-tárraka, tikíli-tókolo, tipirri-taparra, tripili-tapala.... Ik. txikili-txakala.
surra zurittu. (a). esapidea. (lagunartekoa.) Marra bat sartu.   Meter una raya, un tiro. . Edarra kolia jauan komunian, surra zuri-zuri makillauta urtetzen juan jentiak. (TSE Berb).
1. sindíkatu, sindíkatua. (b). izena. Sindicato.. Sindikatuan sartu ei dau kejia.. Ik. zikintráto. Sosio susio, sindikato zikintrato, . (d). esaera. Elkarte eta sindikatuenganako mesfidantza adierazten duen aspaldiko esaera. ..
1. urten. (a). aditza. ERTEN. Irten.   Salir. . Berandu urten dot etxetik./ Ze ordutan urtetzen da autobusa./ Kanpoko atia itxi bai, eta desezauna bada eo, bestaldeko atetik erten. Aniz./ Ortaikua il bia zanian, jo suertia; suertian ertetze ebanak, bueno, zuk auraxe il biozu, auraxe il biar. Hil./ Salbetik ertendakuan egoten zan pasakallia kale danetati. Sot. (AA BergEus, 334. o.). . NOR-NORK bezala darabil ia beti adineko jendeak. Baina NOR bezala ere entzuten da, gazteen artean batik bat. Gauza bera gertatzen da IGOrekin..
músika, músikia. (a). izena. Música. .
musían. (b). Al mus.. Atsalde guztian musian pasau giñuan.. MUSIAN EI.
mus, músa. (b). izena. El juego del mus.. Geixen pratikatzen daben deportia, musa. . musían, . (b). Al mus.. Atsalde guztian musian pasau giñuan.. MUSIAN EI..
murtzilla. (-). Ik. mórtzilla.
murruskilddu. (-). Ik. muskílddu.
2. murruskara, murruskaría. (d). izena. Euri zaparrada laburra, hodeia dagoenean-eta egin ohi duena.   Breve chaparrón tormentoso.. Ainbeste trumoi tta oiñeztu, ta azkenian murruskaratxo bat eitteko. .
musintz eiñ. (-). aditza. (Aramaio.) Mespretxatu, gutxietsi.. Musintz ein nutzan orri. (Orm Aram). .
múskar, muskárra. (b). izena. MUSKER. Muskerrra. Lagarto.. Muskerra berez gaitzik bako animalia da, baina guk beldur ikaragarria genion txikitan. Beldur hau nondik norakoa ote den galdetuta, Pisto lagunak diosku berak beti entzun duela muskerrak hortzekin helduz gero, zazpi elizatako kanpaiak entzun arte ez duela jareiten. .