izen propioa
- Pilárika egun, Pilárika eguna. (b). izen propioa. El día del Pilar (12 de octubre).. Ik. Amábirjiña Garotáko.
- Plazentzia. (a). izen propioa. PLAENTZIA, PLAENTXIA, PLAZENZIA. Soraluze, Debabarreneko herria.. Plazentzia ia beti. . Gaur egun Plaentzia, Plaentxia eta Soraluze entzuten da asko, baina adin batetik gorakoei Plazentzia entzun izan diegu ia beti.. Auts-errixa esaten jau Plazenziai, . (-). esaera. (Antzuola.) (Izag Antz). Horixe dio Izagirrek bere Antzuolako hiztegian...
- San Bizente. (-). izen propioa. San Bizente otza, neguan biotza. (c). esaera. San Bizente eguna (urtarrilak 22). Parteittiko jaiak...
- San Estebantxe. (-). izen propioa. Natibittate, ase ta bete, San Estebantxe, berriz be len letxe. (c). esaera. San Esteban hurrengo eguna da, abenduaren 26a: Gabonak pasatutakoan berriz ere eskasidadea...
- San Juán Txiki eguna. (-). izen propioa. Abenduak 27, (San Esteban biharamona)..
- Sán Páulo, Sán Páuluak. (c). izen propioa. Uberako jaiak. Urtarrilak 25 .
- Santámaiña. (a). izen propioa. Santa Marina, Bergarako parrokia. Uztailak 18 . Santamaiñako zubixan itxoingotsut..
- 1. Semínaixua. (a). izen propioa. UNED. Bergarako Seminarioa.. Seminaixuan dare ikastolia ta UNED. .
- 2. sindíkatu, sindíkatua. (c). izen propioa. Hala deitzen zitzaion pentsuak, haziak eta baserrirako beste gauza asko saltzen zen dendari, Egino-Mallea jauregiko behekaldean zegoenari, gerra aurretik baserritarren elkartea han egon zelako. "Paxkuelena" ere deitzen zitzaion. Llamábase así la tienda de productos agrícolas que se encontraba en los bajos del palacio Egino-Mallea, entre Barrenkale y Masterreka.. Joan Sindikatura eta ekarri pare bat pentsu-zaku. .
- Su-barri egun, Su-barri eguna. (-). izen propioa. (Eibar.) Zapatu Santu Eguna. Mezetan sua bedeinkatu eta mutikoek etxez etxe banatzen zuten.. Sin. ixu-egun (Eib.).. Ik. iéska, su-bedéinkatu.
- 2. Turkúa. (c). izen propioa. Lehenengo karretero eta gero transportista famatua izan zen baten gaitzizena. Umeei beldurra sartzeko, Zintzua ezpaza izeten, Turkua etorriko da, esaten zen. Nombre de un famoso carretero y transportista bergarés, que fue para los niños de cierta época sinónimo de "el hombre del saco".. Turkua zuan karretero bat, eta Antonio Zabala zuan alako zerrari brusko bat, eta Turkuak: "“Etaraik txikito bat Turkuandako eta bestia terkuandako”." Klem. .
- 1. Txánbolin. (c). izen propioa. Tamborilero. Se usa como apodo a los de la profesión.. Bitorixan bizi da Antzuelako Txanboliñ..
- Txíspas. (c). izen propioa. Elektrizista edo sasielektrizistei eman izan zaien ezizena.. Txispas eta Joxeantoniokin afaldu neban. .
- txitxiburduntzi eguna. (-). izen propioa. Elgetan, adibidez, urtean behin kalean edo basoan egiten den jaia, burduntzian erretako txorixo eta enparauak janez ospatzen dena.. Etim.: «txitxi» (okela) + «burduntzi».. Ik. búrduntzi.
- Txóonpio. (c). izen propioa. TXORONPIO. Txoronpio edo. Ipuin zaharren bateko pertsonaia, dirudienez. Baten batek gauza "zelebreren" bat egiten badu -burua zeroan moztu, adibidez- zera esan ohi da:. Orrek pe Txoonpiona ein jok. Txoonpiok pe bere gustua ein juan. Bietza ipurdixan sartu eta txupatzen ei jeuan. . Beraz, TXOONPIONA EI. Ik. Fraixkomilíen.
- Txutxúrra. (c). izen propioa. San Juan Errekako familia bati ematen zaion izena.. Tratantia da Txutxurra./ Elortzakuei Txutxurranekuak esate jakue. .
- Urtébarri egúna. (b). izen propioa. Urtarrilaren 1a. El día de Año Nuevo.. Urtebarri egunian Udalaitzen izan giñan.. EGUN erantsi gabe ere bai. Etzi da Urtebarri./ Urtebarrittan konbidauak dauzkau. . Urte barrixai zoruak pe igarri, . (c). esaera. Eguna luzatzen delako. ..
- Urtézar egun, Urtézar eguna. (a). izen propioa. URTEZAR. Gabonzahar eguna. El día de Nochevieja.. Urtezar egunian izan giñuan akzidentia.. EGUN esan gabe ere bai. Biar da Urtezar.. Sin. Gabónzar egun.
- Vespa, Vespia. (-). izen propioa. Vespa motorra, oso famatu eta erabilia 1955-1980 bitartean.. Zera zion esaerak: "El que tiene Vespa tiene neska"..
- zazpízar, zazpizárra. (d). izen propioa. ZAZPI IZARRAK (OÑ.). Osa mayor, carro. Don. "Zazpi izarrak: nombre de una constelación. Se forma del Bostoillua y otras dos estrellas un poco más grandes." (Izag Oñ)..
