Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

pulmóe, -i, pulmóia. (a). izena. PLUMÓE, -I. Pulmón.. PLUM. Ik. bíri.
2. pujáu. (d). dio aditza. Disputar la novia o el novio a alguien.. Ia ezkontzera zoiazela Agarreko Patxik nobixia pujau jotsan gure Pelloi./ Ondo ezpok zaintzen, neuk pujaukostat. . Ik. pretendídu.
1. pujáu. (d). dio aditza. Disputar un objeto de compra: un caserío, un terreno, etc.. Uezabak basarrixa saltzeko ipiñi zebanian, errenteruei erriko medikuak pujau zotsen./ Pujau ein jostak. Batek amar eskiñi jao eta bestia etorri albotik eta amaika neuk emungo juat. Pujau ein jostak beixa ero astua. Don. .
3. puésto, puéstua. (d). izena. PUÉSTOKO TXÁBOLA. Hazitarako idiskoak behiak estaltzen dituen lekua.   Lugar en que los terneros sementales se aparean con las vacas.. Puestorako moduko ixkua da ori.. Sin. parada (Lein.).. Sin. kastétxe, ixkó-txábola. puéstoko íxko, puéstoko íxkua. (d). izena. Hazitarako idiskoa.   Ternero semental.. Olañetan ei jaukek puestoko ixkua ona./ Kokote orrekin puestoko ixkua emuten dok. ..
puéstoko íxko, puéstoko íxkua. (d). izena. Hazitarako idiskoa.   Ternero semental.. Olañetan ei jaukek puestoko ixkua ona./ Kokote orrekin puestoko ixkua emuten dok. .
1. puésto, puéstua. (a). izena. Puesto, posición.. Zenbagarren puestuan sartu da Marino?/ Alkizak Kodroi puestua kendu dotsa. .
2. puésto, puéstua. (c). izena. Berdura plazako saltokia.   Puesto de venta del mercado de abastos.. Oiñ eztaukau puestoik Bergako plazan./ Jose-txikixa etortze zan puestua kobratzera. .
púja, pújia. (c). izena. Lakatz berria.   Brote, ramita joven.. Oiñ arbolia porau ezkero udabarrixan puja galantak etarakoittu. . Ik. kímu.
pujámante, pujámantia. (d). izena. PUJAMENTE. Perrak jarri aurretik oinetan animaliak dituen gogortasunak moztu eta leuntzeko tresna.   Pujavante.. Kaskue pujamantiez apurtxo bat garbittu itten dotsau ganauei tta, ta gero ba norberak ikusi birau nun euki leikien min. Bix. .
pujáu. (-). 1. pujáu, . (d). dio aditza. Disputar un objeto de compra: un caserío, un terreno, etc.. Uezabak basarrixa saltzeko ipiñi zebanian, errenteruei erriko medikuak pujau zotsen./ Pujau ein jostak. Batek amar eskiñi jao eta bestia etorri albotik eta amaika neuk emungo juat. Pujau ein jostak beixa ero astua. Don. .. 2. pujáu, . (d). dio aditza. Disputar la novia o el novio a alguien.. Ia ezkontzera zoiazela Agarreko Patxik nobixia pujau jotsan gure Pelloi./ Ondo ezpok zaintzen, neuk pujaukostat. . Ik. pretendídu..
ogi-kóskor, ogi-koskórra. (b). izena. Cuscurro de pan.. Bolintxotik etxerakuan jaten jat ogi-koskorra.. Sin.ogi-mutur. . Sin. koskor.
odólbako, odólbakua. (c). adjektiboa. Nerbiorik gabea, geldoa.   Apático, -a, persona de poco nervio.. Ain zan odolbakua, ze zapatak pe amak garbittu biar izate zotsan. . Sin. odol gutxiko..
nóiztiko, nóiztikua. (d). izenlaguna. Noizko.   De cuando.. Noiztiko kontuak dauzkazue esateko?/ Noiztiko asuntua da ori?.
2. okasiño, okasiñúa. (d). izena. (eufemismoa.) Funeral.. Emen elizkizuna. Okasiñua esaten da ba, baten etxian, norberak eztau esaten, normalmente albokuak esaten dau: “Zuenian okasiñua tokau zanian”. Okasiñua, funerala esatian moduan. Don./ Ango funerala da, ero besteko funerala da. Baiña len “intiarrua” esaten zan; eta berai eitten jakonian: “Zuen okasiñokuan egon nintzan an ero bestian”. Don.. Ik. funéral, entiérru -o.
kórte, kórtia. (c). izena. Belar ebakialdia.   Corte de hierba.. Zenbat korte emon dotsazue sekula-bedarrai?. Bibelarraren ondorengo ebakialdiari irugarren kortia deitzen zaiola diosku Donatok. .
mixirikatu-mosu, mixirikatu-mosua. (c). izena. (Oñati.) Aurpegi larria.. Azelako mixirikatu-mosua daukazuna./ An eguen Martiña, mixirikatuaren moduan, kolore zuri-zurixakin. komentario 1
mirutxiki, mirutxikíxa. (d). izena. Falco tinnunculus. Cernícalo.. Sin. arrai txiki.
merézi izan. (a). aditza. MEREZIDU (?). Merecer. . Ik merezittuk bizkarrekuak. . Lehen aldian, "eztau merezidu" eta horrelakoak ere entzuten dira, nahiz eta ez dakidan bide zuzenekoak diren: Askok preguntetan juztien: umiek ikastolara eruatie merezidu jok? (AA ArrasEus, 194. o.)..
maizeríxak eiñ. (d). esapidea. MAIXERIXAK EIÑ. Litxarreriak egin.   Comer golosinas y otras cosas a deshora o a escondidas.. Bai, maixerixak esan izan juan gure aittak: “bere maixerixak eitten”. Umiak gozuak eta gauzak jaten dabitzenian. Klem.. Sin. litxarrerixán ibilli. maixérixatan, . (d). adberbioa. (Oñati.) "En trabajos sin importancia. MAIXERIXAAK: las trampas, manejos, robos pequeños (que se hacen en secreto)." (Izag Oñ)...
2. linbo, linbue. (-). (Leintz.) Haur bataiatu gabeak lurperatzen ziren lekua, "kapillako itxugiñan azpixan." (Aran Gatz)..
Lardero egun, Lardero egune (Lein.).. (-). izen propioa. (Leintz.) KANTAU ALA ERREZAU. Eskoriatzan eta Gatzagan, Karnabaletako Eguen Zuri eguna.. Herriko haurrak etxez etxe ibiltzen ziren kantuan eta sariak batzen. Aranegik dioskunez, pertsonaia hauek daude taldean: Kantoria, kantuen edo errezuen zuzendaria (hurrengo eguneko dantzaldian «aurresku ateratzaillia» izango da); Poltserua edo poltseria, dirua batzen duena (hurrengo eguneko dantzaldian «atzesku ateratzaillia» izango da); lenengo eta bigarren Zesterua edo Zesteria, emandako jeneroa biltzen dutenak; lenengo eta bigarren Budintzeruak, emandako txorizo, urdai-zati eta horrelakoak burduntzian sartzen dituztenak (zestero eta burdintzeruak «kunprintzailliak» izango dira dantzaldian). KANTAU ALA ERREZAU? galdetzen zion Kantoriak etxekoandreari, urtean zehar etxeko norbait hil baldin bazen. (Aran Gatz, 78. o.).
karábaka. (c). Txikitan sarri egiten genuen jolasa. Bat katigu gelditzen da eta honek beste bat harrapatu behar du. Gero biak eskutik oraturik hirugarren bat; gero hirurak laugarren bat, eta horrela denak harrapatu arte.   Juego infantil arriba explicado.. Karabaka ibiliko ga?. Katiguak jolasari hasiera emateko . komentario 1
1. kirri-karra. (-). onomatopeia. "Sonido producido por productos duros y crujientes, al frotarlos, morderlos..." (SB Eibetno).
pipar bédar, pipar bedárra. (c). izena. botanika Sorotan oso ugariak diren piper tankerako belar txarrak. Pipar bedar gorrixa eta beltza bereizten dira. . pipar bédar béltz, pipar bédar béltza. (c). izena. solanum nigrum. Persicaria negra... pipar bédar górri, pipar bédar gorríxa. (c). izena. polygonum persicaria. Persicaria.. Sin. txíndurri bédar..