Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. garandu, karandu (Lein.). (-). du aditza. Aletu.   Desgranar alubias, guisantes, etc.. Polittoi, lagunduidazu babak garantzen. . Gutxi erabilia Bergara aldean. Sinonimoen artean aletu da zabalduena. Urkuldu eta irakurri ere esate dira..
2. garandu. (-). da aditza. (eufemismoa.) (Leintz.) KARANDU (LEIN.). Mozkortu.. Atzo majo karandute etxeratu gintzen. . KARANDUTE. (Lein.). Mozkortuta..
garátu. (d). da aditza. Landareei gara sortu.   Desarrollarse el escapo a las plantas.. Landarak garatzen dienian eztabe jateko balio.. Letxugak, azelgak, arbiak, kipulak... garatzen dira, batik bat.. Ik. gára.
gárau. (-). 1. garau, garaua. (d). adjektiboa. Izenaren ondoren jarria, handia, galanta, alea. Halako testuinguruetan:. Aspaldixan ikusteke neuan Koldo, eta, Jeseus, aura dago mutil garaua./ Aura asi da neska garaua./ Orrek dauzka titi garauak.. "Ale" zentzuan ez da entzuten.. Ik. ale, garandu.. 2. garau, garaua. (-). izena. (Eibar.) "Material para cubrir defectos.   Galda-burdiñazko piezen haixe-zuluak eta akatsak betetzeko erabiltzen den gaixa." (SB Eibetno). . GARAUAK SARTU. Tapar poros y grietas...
2. garau, garaua. (-). izena. (Eibar.) "Material para cubrir defectos.   Galda-burdiñazko piezen haixe-zuluak eta akatsak betetzeko erabiltzen den gaixa." (SB Eibetno). . GARAUAK SARTU. Tapar poros y grietas..
garausartzaille, garausartzaillia. (-). izena. (Eibar.) "Antiguamente se llamaba así al operario que en las fundiciones se dedicaba a llenar de metal las porosidades de las piezas fundidas." (SM) .
garbántzu lóra, garbántzu loría. (d). izena. botanika CICER ARIETINUM. Garbanzo silvestre..
2. garagarrak irabazi. (c). esapidea. Ohean lotan gelditu.. Mendirako jaiki biarrian, garagarrak irabazten geratu zuan oian. .
garbittásun. (-). 1. garbittasun, garbittasúna. (a). izena. Limpieza... 2. garbittasun, garbittasuna(k). (-). izena. Agiriak, paperak, aklarazioak, argitasunak. Zentzu zabala du. Azken batean, arazoren bat argitzen edo erabakitzen duten idatzizko nahiz ahozko azalpenak.   Documento, aclaración, manifestación tanto oral como escrita que aclara un asunto.. Herentzian garbittasunak eittera joan die juzgaura./ Anaia gerra denporan desaparezidu jakuen. Jo batera ta jo bestera ibilli zien baiña etzeben ezen garbittasunik etara./ Uberako eskolia auzuak einddakua da. Orren garbittasunak Elgetako aiuntamentuan egongo die. . Gehienetan pluralean baina singularrean ere entzun daiteke.. Ik. argittasun..
1. garbittasun, garbittasúna. (a). izena. Limpieza..
Gari ona kutxatik/trojatik saltzen da. (-). esaera. "Gauza bat ona bada, ez dago asko erakutsi beharrik..." (Lar Antz).
garixa jo. (c). aditza. Trillar.. Garixa jo, txanketian bazan barruan, estalpen baten, seguramente. Trilluakin baldin bazan, gari-joteko lekua, larraña esate jakon. Ori e etxe gertuan nunbaitten lautaratxo bat, lauuna bat, euzkixa joteko lekuan, al bazan beintzat. .
gári-ále, garí-ália. (c). izena. Grano de trigo.. Ik. gálale.
gari-azi. (-). Ik. galázi.
gariburu. (-). Ik. galbúru.
garí-ébaitze, garí-ébaitziak. (c). izena. GARÍ-ÉBATE (UB.- ANG.). Gari ebakitze lanak.   La siega del trigo.. Len julixuan izate zien gari-ebaitziak./ Gari-ebatetan auzokuak etorten zien laguntzera. . Pluralean. Baina singularrean ere bai halakoetan: Zelako gari-ebaitzia ein ddok? Erdixak bertan lagaittuk eta.. Ik. igítta.
gari-errestu. (-). Ik. érrestu.
gari-igitai, gari-igitaixa. (-). izena. "Igitai estu zerraduna, garixa ebateko ibiltzen dana." (SB Eibetno).. Sin. segá-igétai.
gari-ilddu. (-). izena. Ik. ílddu.
garíjote, garíjotiak. (c). izena. Las labores de trilla.. Garijotiak eskuz eitte zien aintxiñan./ Garijote eguna egun aundixa izate zan. .
garíjoteko mákina, garíjoteko mákinia. (c). izena. Maquina de trillar a motor.. Ik. malakatáe, -i,, txánket, malárdatz, trillu.
Aundixa banintzan, txikixa banitzan, maietzian buru nitzan, andik berrogei egunera oramaixan nitzan. (-). esaera. (Antzuola.) Gariaren igarkizuna. (Lar Antz).
gári, garíxa. (a). izena. botanika Trificum aestivum. Trigo. Donatok esplikatzen digu lurren errotazio sistemarik ohizkoena zein zen:. Amen egon dana, lengo zea zan: garixa, artua ta arbixa. Garixa eondako tokixan arbixa ereitten zan, arbixa ereinddako tokixan artua, artua egondako tokixan garixa berriz. Bi urtian iru jenerok buelta osua itte zeben. Don.. Ik. goiz-gári. Gari ona kutxatik/trojatik saltzen da, . (-). esaera. "Gauza bat ona bada, ez dago asko erakutsi beharrik..." (Lar Antz).. Aundixa banintzan, txikixa banitzan, maietzian buru nitzan, andik berrogei egunera oramaixan nitzan, . (-). esaera. (Antzuola.) Gariaren igarkizuna. (Lar Antz).. garixa jo, . (c). aditza. Trillar.. Garixa jo, txanketian bazan barruan, estalpen baten, seguramente. Trilluakin baldin bazan, gari-joteko lekua, larraña esate jakon. Ori e etxe gertuan nunbaitten lautaratxo bat, lauuna bat, euzkixa joteko lekuan, al bazan beintzat. ..
garei. (-). Ik. gárai.