Skip to main content

aditza

  • begittándu. (c). zaio aditza. Imaginarse, figurarse, parecerle a uno.. Ikusi orduko zure alabiak ezkutuko zeoze bazebillela begittandu jatan, da enebillen oker./ Asieran oso leku politta begittandu jakon, baiña oso urrin zeuan kaletar batendako.. Galdu samartua. NOR-NORI. Iritzi eta pentsauren esanahi antzekoa du, baina hauek arrazoiari dagozkio gehiago eta begittandu berriz intuizioari, irudimenari, begiei.. Ik. begittazíño.
  • béittu. (b). dio aditza. Begiratu.   Mirar.. Beittu nun dagon txakurra./ Nik Ixabeli beitu notsan albora ta, Bidalek pe beitu oskun guri. Fran. (AA BergEus).. Agintzerakoan erabiltzen da gehienbat.. Ik. begirátu. beittu baten, . (-). esapidea. A primera vista.. Beittu baten ondo bizi da. (Lar Antz) .. beittu bat, . (c). Begirada bat, begiratu bat.. Emoixozu beittu bat umiai. ..
  • belaiñótu. (b). du aditza. Behelainoz estali.. Goizaldera belaiñotu dau. .
  • belaunbiko jarri. (a). aditza. Arrodillarse.. Oiñ belaunbiko jarri ta errezau. .
  • belaunbikótu. (b). da aditza. Arrodillarse.. Sin. belaunbiko jarri.
  • beláundu. (d). da aditza. Eroritako landarea (artoa, garia...) berriro zutitu arkua eginez.   Levantarse el trigo, el maíz, etc., caído, formando arco.. Artua udabarrixan aiziak bota zeban da oin belaunduta dago. .
  • 1. beltzittu. (b). da-du aditza. Ennegrecer.. Ogi au geixegi beltzittu jatzu. .
  • belutu. (d). aditza. (Eibar.) Berandutu.. Belutu eiñ jatan atzo zuen etxera juateko. (Etxba Eib). .
  • 2. benderau. (d). da aditza. BENDERATU, MENDERAU, MENPERAU. Aplacarse, sosegarse.. Zuk segi ola, nere edadera orduko benderauko za. .
  • 1. benderau. (c). du aditza. BENDERATU, MENDERAU, MENPERAU. Menperatu. · Someter, dominar. . Errez benderau zeban Azkaratek Atano./ Iñok ezin ddau umioi benderau. . komentario 1
  • béne-bénetan. (b). aditza. Muy de verdad..
  • bengáu. (a). da-du aditza. Vengar, vengarse.. Etzeukan bakeik bengau arte. .
  • bentájau. (d). du aditza. Mesedetu.. Barruko koskera gutxi tta kanpokua gogorrao egon ezkeo, ganaua kanpokuakin inddarra eittera ipintzen da; orduan eitten da bat bentajau ero, ganau bat inddartsuaua baldin bada, alde baten kargau eitten da. Don. . Gutxi entzuna..
  • 1. benzídu. (c). du aditza. Vencer. Hundirse o inclinarse una cosa por el peso de algo.. Sagarran pixuak benziduta dauzka adarrak. .
  • 2. benzídu. (d). du aditza. Buruz buruko borrokan gailendu, nagusitu.. Kristonak eindda i eren e; zimaurrok eta danak astindduta, alkar itxuria ezin benziduan ero. Hil. .
  • berandútu. (a). da aditza. Hacerse tarde.. Barriketan berandutu ein jat eta banoia klasera. .
  • beranéau. (b). du aditza. BERANÍAU. Veranear.. Beraneatzen egon giñan lekuan, Zuazo de Cuartango ero. Eli. .
  • berátu. (b). da-du aditza. Ablandar poniendo a remojo.. Bakillaua ondo beratu biar izaten da, babak eta garbantzuak pe bai./ Liñu-sortak, gero ara potzura bota, an eztakitt zenbat denpora egongo zan, an beratu eitte zeben, euki. JJp. . bératzera bota, . (b). Echar a remojo.. Botaizu babak beratzera. .. bératzen euki, . (b). Tener a remojo...
  • bérba eiñ. (a). du aditza. Hitz egin.. Berba geixegi eitten dozu..
  • 2. berbátu. (c). aditza. (Eibar.) Haserretu.. Eztakit zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik asi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (SM Ezten).
  • 1. berbátu. (c). aditza. Ados jarri, elkarri berba eman.. Itxuria berbatuta eren lanak erdibana eitteko, baiña momentua aillegau zanian, toma. .
  • berdátu. (c). da aditza. Berdetu, belarra edo ereindako hazia jantzi.. Denbora gutxixan zela berdatu dan porru-landaria. .
  • 3. bérdin izan. (a). dio-zaio aditza. Dar igual.. Berdin jat edo dost, biak entzuten dira.. Sin. igual izan.
  • 1. berdinddu. (c). du aditza. Alisar, nivelar, allanar.. Azulejuak jarri aurretik paretia berdinddu bia da.. Ik. ágiñak bardínddu.
  • 3. berdinddu. (c). da aditza. Mozkortu.. Majo berdindduta jabillan atzo. . Ik. mozkórtu.