Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

1. alkar ikusi eziñ. (c). du aditza. Gorrotoa izan, ikusiezina izan.. Guk gauza bat jaukau txarra: bista ona ta alkar ikusi eziñ..
alkartasun, alkartasuna. (-). "Solidaridad, unión." (SB Eibetno). .
alkíler, alkilérra. (c). Bizikletak konpontzen dituzten tailerra.   Taller de bicicletas.. Guk Osintxura eruaten giñuan bizikletia alkilerrera, “Bizimodu”nera, Bergan baiño merkiaua zalako./ Dimasek Mugertzan zeukan alkilerra. . Izen hau ematen zaie, bizikletak garai batean alokatu ere egiten zirelako..
álkaso, álkasua. (d). adjektiboa. Zerbaitetarako aproposa, egokia.   Adecuado para algo.. Edurra kentzeko atxurra eztok alkasua. Klem.. Etim.: gaztelerazko "al caso" ziurrenik..
alkilerrísta, alkilerristia. (c). izena. Bizikleta konpontzailea.. Alkilerristak diru asko etaratzen zeben sasoi batian. .
álkar gáldu. (c). esapidea. Batak bestea galdu.   Perjudicar el uno al otro.. Asarre papeladak eitten badittue be eren artian eztabe alkar galduko./ Abogautan asi zien bixak, eta azkenian alkar galdu zeben. Abogauak dana jan zotsen bai batai tta bai bestiai. .
1. alkáuete, alkáuetia. (b). izena. Isilik gorde beharrekoak behar ez denari kontatzen dizkiona.   El/la que cuenta los secretos a quien no debe.. Lapurrak dirua lelenguan zela topau ete zeben, da zera: etxian bertan zeuan alkahuetia./ —Nere alabia “intreprete” ero ikasten jabik. —Eta zer dok pa ori? —Etxakixat baiña batek esaten dabena bestiai esatia ero izan bia jok. —A; guk orri Plazentzian alkahuete esaten jotsau. (Plazentziako txistea.) .
alkótz, alkótza. (d). izena. Gari-aleen oskola.   Cascabillo.. Dornuan garixa garbitzen zanian alkotza botatze juan. Alkotzetan piparraundixak sartzen giñuztan, oso ondo eltzen zittuan da. Klem./ Alkotza da gari-aliak gaiñian daukan kaskala. Don. . Elurzuloetan ere erabiltzen zen, elur-geruza desberdinak banatzeko. . Artuak artomaluta, garixak alkotza, eta ik, betiko moduan, alkondara motza, . (d). esaera. Alkotza elurzuloetan ere erabiltzen zen, elur-geruza desberdinak banatzeko...
Artuak artomaluta, garixak alkotza, eta ik, betiko moduan, alkondara motza. (d). esaera. Alkotza elurzuloetan ere erabiltzen zen, elur-geruza desberdinak banatzeko..
amilotx, amilotxa. (-). izena. Parus caeruleus. Herrerillo común, paro azul. (SM). Txori txikia. .
1. alper, alperra. (b). adjektiboa. ÁRPEL. Nagia.   Vago, -a, perezoso, -a.. Argixa da baiña alperra.. Hitz honen deribatu guztiak ere arpelekin esaten ditu zenbaitek, batez ere Ubera-Elgeta aldean. Sin. nagi (erabiliagoa). Sin. nagi. Ik. zuri. Alperrantzat jana eta langilliantzat lana sekula eztia faltako, . (-). esaera. (Lar Antz)... pentsatzeko baiño alperraua izan, . (-). esapidea. Oso alperra izan.. Noiz izan aiz ba i argixa? Pentsatzeko baiño alperraua aiz ta. (SM Ezten). ..
Alperrantzat jana eta langilliantzat lana sekula eztia faltako. (-). esaera. (Lar Antz)..
pentsatzeko baiño alperraua izan. (-). esapidea. Oso alperra izan.. Noiz izan aiz ba i argixa? Pentsatzeko baiño alperraua aiz ta. (SM Ezten). .
2. alper, alperra. (d). izena. Errementaritzan, errematxeak egiteko ingudean ezartzen den burdinazko tutua.. Alperra esate jakon, azpixan ipintze zana; aura geldik zeolako, ari alperra. Eus. .
4. alper, alperra. (d). Piedra cilíndrica que se arrastra en los campos para pulverizar terrones.. Sin. erpíllarri.
alpér-bíaje, alpér-bíajia. (c). izena. Ezertarako balio izan ez duen bidaia.   Viaje baldío. . Notarixara joan naiz baiña itxitta zeuan. Alper-biajia ein ddot./ Telefonotik deittukotsuet baezpada be, alper-biajia eiñ eztaidan. . Alper- aurre hitz gisa, eta zentzu berberaz, ondoren datozen beste hitzetan.. Ik. alperréko.
alperkeríxa, alperkerixía. (a). izena. Nagikeria.   Holgazanería, ociosidad. Benga, lanera ortik, beti alperkerixan egon barik.. Sin. nagikeríxa.
alperréko, alperrekúa. (b). izenlaguna. ALPERRÍKO. Alferrikakoa, ezertarako balio ez duena.   Inútil, baldío.. Alperreko lana da erregatzia, total gabian eurixa eingo dau ta./ Alperrikua da orri goiz etortzeko esatia.. Alperr. Ik. alpér-bíaje.
álper. (-). 1. alper, alperra. (b). adjektiboa. ÁRPEL. Nagia.   Vago, -a, perezoso, -a.. Argixa da baiña alperra.. Hitz honen deribatu guztiak ere arpelekin esaten ditu zenbaitek, batez ere Ubera-Elgeta aldean. Sin. nagi (erabiliagoa). Sin. nagi. Ik. zuri. Alperrantzat jana eta langilliantzat lana sekula eztia faltako, . (-). esaera. (Lar Antz)... pentsatzeko baiño alperraua izan, . (-). esapidea. Oso alperra izan.. Noiz izan aiz ba i argixa? Pentsatzeko baiño alperraua aiz ta. (SM Ezten). ... 2. alper, alperra. (d). izena. Errementaritzan, errematxeak egiteko ingudean ezartzen den burdinazko tutua.. Alperra esate jakon, azpixan ipintze zana; aura geldik zeolako, ari alperra. Eus. .. 3. alper, alperra. (-). (Eibar.) "Artefacto de madera para taladrar y fresar, taladro de sobremesa." (SB Eibetno). .. 4. alper, alperra. (d). Piedra cilíndrica que se arrastra en los campos para pulverizar terrones.. Sin. erpíllarri..
alpaso. (-). Ik. arpáuso.
álpaje, álpajia. (c). izena. botanika Medicago sativa. Alfalfa.. Sekula-belarra bezala, soroetan ereinda hartzen den belar forrajeroa. Ebakialdi ugari ematen du, moztu eta berehala etortzen baita berriro. Zelaia hiru edo lau urte egoten da ematen. Lore morea du. Dauzkan bitaminei esker eskorbutoa saniatzen omen du, baita giltzurrunetako harriak deuseztatu ere. Zenbait etxetan sekula-belarrari alpaje zabala esaten zaio eta alpajeari alpaje luzia. .
almáitz, almáitza. (d). izena. Mortero, almirez.. Almaitz zarrak estimaziño aundixa dauke.. Sin. mórtero.
álmen, alména. (b). izena. Ahalmena, gaitasuna.   Capacidad.. Ointxe eztaukat aua zabaltzeko almenik pe..
almitz. (-). Ik. álbitz.