Skip to main content

Azkeneko ekarpenak

Honako hauek dituzu bisitariek erantsitako berba berriak, onespen zerrendan daudenak.

suberte. (-). Ik. suerte.
2. suberatu. (-). aditza. (Eibar.) Recocer oro en el trefilado (damasquinado)..
1. suberátu. (d). du aditza. Errementaritzan, lehenagotik ere forjatua dagoen altzairu zatia edo altzairuzko tresna sutegian berotu berriro forjatzeko.   Destemplar.. Suberatu dok ba materiala gogorra baldin bada berotu tenplia kentzeko, suberatu. Jen. . suberatua artu, . (-). esapidea. (Eibar.) "Lotsaren eraginez gorri-gorri jarri.. Guzurra atara detsanian, suberatu ederra artu dau...
suberátu. (-). 1. suberátu, . (d). du aditza. Errementaritzan, lehenagotik ere forjatua dagoen altzairu zatia edo altzairuzko tresna sutegian berotu berriro forjatzeko.   Destemplar.. Suberatu dok ba materiala gogorra baldin bada berotu tenplia kentzeko, suberatu. Jen. . suberatua artu, . (-). esapidea. (Eibar.) "Lotsaren eraginez gorri-gorri jarri.. Guzurra atara detsanian, suberatu ederra artu dau.... 2. suberatu, . (-). aditza. (Eibar.) Recocer oro en el trefilado (damasquinado)...
subegi. (-). Ik. ondozulo.
su-bedéinkatu, su-bedéinkatua. (c). izena. Ardagai sutua, Paskua egunean elizan urarekin batera bedeinkatu eta gero etxeko sutara botatzen dena, horrela sua urte guztirako bedeinkatzeko.. Mutiko kuadrillak ibiltzen zien basarriz basarri su-bedeinkatua partitzen. .
subartabúru, subartaburúa. (c). izena. botanika SUGARTABURU. arum italicum. Subartoa, erre belarra.   Aro, jaro.. Ik. subárto.
suburdíña. (-). 1. suburdiña, suburdiñía, -ak. (d). izena. Beheko suaren atzekaldeko txapa zabala. Beheko suaren ertzetakoa ere bai.   La chapa grande (normalmente con relieves decorativos) que hace de fondo del fogón. También las chapas que delimitan el mismo.. Beko suan ertzak artzeko egote zittuan burdina batzuk..., aretxek suburdiñak zittuan. Eta atzeko zera be bai, txapia. Klem.. Pluralean gehienetan. .. 2. suburdiña, suburdiñía. (d). izena. Beheko suko lapikoari heltzeko tresna.. Lapikuai eusteko olako arku bat. Atzetik eskuleku bat berak asientua eiñaz, eskulekuakin atzetik eltzeko. Bera berotuta egote zuan da atzetik eltzeko. ..
1. suburdiña, suburdiñía, -ak. (d). izena. Beheko suaren atzekaldeko txapa zabala. Beheko suaren ertzetakoa ere bai.   La chapa grande (normalmente con relieves decorativos) que hace de fondo del fogón. También las chapas que delimitan el mismo.. Beko suan ertzak artzeko egote zittuan burdina batzuk..., aretxek suburdiñak zittuan. Eta atzeko zera be bai, txapia. Klem.. Pluralean gehienetan. .
Ni itxesora joango banitz, itxesua agortuta eongo litzake. (-). esaera. (Antzuola.) NI UR BILA JUANGO BANITZ ITTURRIXA AGORTUTA EONGO LITZAKE. Suerterik ez duenak esaten du. (Lar Antz)..
Suertia aizia bezelakua da, alde batera eta bestera ibiltzen da. (-). esaera. (Lar Antz). .
suerte, suertía. (a). izena. SUBERTE. Suerte. . "Su-er-te" adinekoek . Ni itxesora joango banitz, itxesua agortuta eongo litzake, . (-). esaera. (Antzuola.) NI UR BILA JUANGO BANITZ ITTURRIXA AGORTUTA EONGO LITZAKE. Suerterik ez duenak esaten du. (Lar Antz)... Suertia aizia bezelakua da, alde batera eta bestera ibiltzen da, . (-). esaera. (Lar Antz). .. suertía jo, . (d). du aditza. Echar a suertes.. Ortaikua il bia zanian, jo suertia; suertian ertetze ebanak, bueno, zuk auraxe il biozu, auraxe il biar. Hil. .. suerte makala ez izan, . (a). esapidea. Suerte ona izan. .. suertéko egon, . (b). esapidea. Estar de suerte.. Gaur suerteko nago; nere urtia, ta gaiñera amar bat etara dot matematiketan. .. suerte txarréko, suerte txarrekúa. (b). adjektiboa. Suerte txarra duena. ..
suertáu. (b). da aditza. Tocar en suerte, suceder, coincidir.. Oso bei ona suertau jakun./ Ala suertau zan, da eztauka bueltaik./ Alkarrekin suertau giñan soldauxkan.. Suertea edo halabeharrarekin zerikusia duten testuinguruetan, ez bestela. .
suelórraso, suelórrasua. (c). izena. ZIELORRASO. Gela bateko tetxua, hau igeltsuzkoa denean.   Cielo raso.. Lenengo txiliak —(listoiak) josten zien tetxuan, da gero igeltsuakin berdintzen zan. Ori da suelorrasua./ Oinddio badie basarrixak suelorrasoik barekuak./ Suelorrasua. Sielo esaten juau eta sielo izengok. Don. .
suelua bota. (c). aditza. Zurezko zorua ipini.. Suelua botatzen diardue gure kuartuan.. Ik. zoru.
sueloko ol, suéloko óla. (c). izena. Kuartoien edo rastelen gainean josten den ohola.. Tarimia, erderaz izengo ra tarimia. Sueloko-ola esate otsau. Sebas. .
súelo, súelua. (b). izena. Etxe barruko zorua, hau zurezkoa denean.   Pavimento interior, cuando éste es de madera.. Gaztaiña egurrezko suelo edarra dauka zuen salaundixak./ Suelua etxau esaten egurrik ezpadao. Sukaldian ero zeretan zorua esaten dou, eta abitaziñuan egurra baldin badao suelua esaten dou. Don.. "Su-e-lo" ahoskatzen dute adinekoek, "sue-lo" gazteagoek.. suelua bota, . (c). aditza. Zurezko zorua ipini.. Suelua botatzen diardue gure kuartuan.. Ik. zoru.. sueloko ol, suéloko óla. (c). izena. Kuartoien edo rastelen gainean josten den ohola.. Tarimia, erderaz izengo ra tarimia. Sueloko-ola esate otsau. Sebas. ..
suéla, suélia. (c). izena. Suela de zapato.. Sin. zoru.
suégur, suegúrra. (b). izena. Sutarako egurra.   Leña.. Aurten negurako badaukau naikua suegur. .
suegro, -a, suégrua, -ia. (b). izena. Suegro, -a.. Ik. aittágiñarreba, amágiñarréba.
2. suburdiña, suburdiñía. (d). izena. Beheko suko lapikoari heltzeko tresna.. Lapikuai eusteko olako arku bat. Atzetik eskuleku bat berak asientua eiñaz, eskulekuakin atzetik eltzeko. Bera berotuta egote zuan da atzetik eltzeko. .
Su-barri egun, Su-barri eguna. (-). izen propioa. (Eibar.) Zapatu Santu Eguna. Mezetan sua bedeinkatu eta mutikoek etxez etxe banatzen zuten.. Sin. ixu-egun (Eib.).. Ik. iéska, su-bedéinkatu.
soiñéko, soiñekúa. (b). izena. SOIÑOKO. Emakumearen gorputz osoko jantzia.   Vestido de mujer.. Dotore zare soiñeko barrixakin. . andáfuerako soiñekúa jantzi, . (d). esapidea. Etxetik kanpora ibiltzeko ohitura handia hartu duten pertsonengatik esan ohi da, erdi brometan.   Dícese de las personas que salen mucho de casa, de excursión, de juerga, etc.. Pantxikak, alargundu zanian andafuerako soiñekua jantzi zeban da arrezkero majo dabil./ Gure matrakia be aspaldixan andafuerako soiñekua jantzitta dabill ba.. Etim.: gaztelerazko "anda"+"fuera"...
sistro. (-). Ik. ziztro.